ARHAVİ TANITIM SİTESİ-Dinçer CANOĞLU

Arkabinin Sesi

YEMEKLER


ARHAVİMİZİN YEMEK KÜLTÜRÜ

 

1 . Balık - Et - Süt (Hayvancılık)

a) Balık, Karadeniz insanının yıllar öncesinden beri alıştığı ve aldığı en fazla besin türüdür. Balık ızgara, Buğulama, Lakerda, Kızartma, Tuzlama (Konserve) Dumantütsü ile kurutma gibi, çeşitli yemekleri sıralayabiliriz. Ancak her balığın cinsine göre, yemeği olduğundan çeşitleri çoğaltmak mümkündür. Örneğin Mezgit balığının kızartması, buğulaması, çorbası olduğu gibi havyarı da meze olarak yenir. Balık yemekleri içerisinde Hamsinin yeri Arhavi'de başkadır. Hamsi her alana girmiştir. Hamsi tavasının yanında, Hamsili ekmek, Hamsi kuşu, Hamsi köftesi, Sebzeli Hamsi, Hamsi çorbası, Hamsi buğulaması, Hamsi Pilavı (Dolması) vs. gibi yemekleri vardır. Hamsi adı konmamış bir çok yemeğin temel maddesidir.

b) Et yemekleri içerisinde en önemlisi kavurmadır.Bayramlarda, adaklarda ve özel günlerde kesilen etler hemen kavurma yapılır uzunca saklanabilmesi için küplerde ve tenekelerde muhafaza edilir.Kuru fasulye ve patates yemeklerinin yanında Lahana ezmesine de kavurma et olarak katılarak yenirdi.

c) Süt: Temel gıda maddelerinden biri süt ürünü yemek çeşitleri ise;

1 - Yoğurt - Mısır ekmekle

2 - Peynir tavası veya Muhlama - Mısır ekmekle

3 - Sütlü (Sütlaç) Pirinçle - Tuzlu veya Tatlı

4 - Sğoni (Yeni doğum yapan inek sütünden)yapılan peynirimsi görünümünde

5 - Minci - Çökelek olarakda bilinir - Tavası yapılır,

6 - Tereyağı - (Yoğurt ayranından ) Kremadan

7 - Lapa - (Taze Kabak ve Süt Bileşiminden)

8 -Hışır - Eski Tereyağı ve Kaymak eritmesi ile

9 - Süt - Tatlı ve Böreklerde Yumurta ile

10 - Kaymaklı - Çiğ veya kaynamış süt kremasına peynir karıştırılarak yapılır

Süt'ün Arhavili ye yemek oluşu yukarıdaki gibi olmuş yıllar yılı.

2.TAHIL

a) Mısır: Güney Amerika kökenli bu bitki Amerikanın keşfi ile önce Avrupaya daha sonra yurdumuza girmiştir. Karadeniz insanının beğenisini kazanan Mısır Arhavi ve yöresinde de ekmeklik tahıl olarak hasat edilmiş yıllar yılı. Mısır unu bir çok yemeklerin bileşiminde de çok kullanılır ve sevilerek yenir. Mısır unu özellikle, Lahana,Balık,Süt ürünleri (yoğurt, minci, peynir tavası, Muhlama) gibi yiyeceklerde temel katık maddesidir.

b) Pirinç ; Çay tarımı başlayana kadar (1952) Arhavi'deki tüm düzlüklerde sulu ve kuru pirinç tarımı yapılırdı. Bunların bir kısmı satılır. Bir kısmı ise 3 ile 5 teneke ölçekli pirinci yıllık yiyecek olarak ayırırlardı. Pilav, Kabakpilavı, Kaplama (etli pilav), pirinconi (pirinçli lahana), sarma (lahana dolması, dolma biber, dolma patlıcan, dolma kabak) gibi yiyeceklerde kullanıldığı gibi nişastasından tatlı unundan muhallebi ve sütle birlikte sütlaç yapımında kullanılan önemli bir besin maddesidir.

3.SEBZE

a) Karalahana: Bir Doğukaradeniz bitkisi olan karalahana dikimi fide halinde yapılır ve her mevsim yetişir, yaprakları koparılarak hasat edilir. Yaz sıcağında, karakışta kar altında da aynı verimlilikte olduğu için temel sebzedir, karalahana demir vitamini bakımın dan çok zengindir.Karalahananın çok sayıda yemeği yapılır. Arhavi deki çeşitleri aşağıda sıralanmıştır.

1) Karalahana ezmesi veya çorbası: Mısır unu ile karıştırılır, içyağı dökülür isteyen biber ve kavurma ilave eder.

2) Princoni: Pirinçle lahananın birlikte pilavlaşmasıdır.

3) Pancar: Kök başlı lahananın kaynatıldıktan sonra tereyağı ve tuzla kavrulmasıdır. Mısır ekmeğiyle yenir, pek sevilir.

4) Sarma: Bilinen yaprak dolmasıdır. Üzüm yaprağı yerine lahana kullanılır. Etli veya sade pirinç olarak ta yapılır.

5) Dudeyi: Lahananın başrolü oynadığı bir sebze kokteylidir. Lahana, pazı, taze fasulye, maydanoz, tereyağı, tuz, fındık unu veya ceviz gibi yiyeceklerin bileşimi ile yapılır.

b) Pazı : (Sutülya) Aynen lahana gibi her mevsim mevcut olup lahananın alternatifidir. Lahana olmayınca onun yerini alır. Ayrıca turşusu yapılır.

c) Diğer Sebzeler : Başta taze fasülye kurutulmuş şekliyle barbunya,makuflu hacı (Soya Fasülyesi ) maydanoz, taze soğan, prasa, ıspanak, marul, kabak, domates ve Rize ile Batum arasında yetişen dikenli kokulu özel salatalık diğer yetiştirilen sebzelerdir. Bu sebzelerden kabak, tatlı ve lapa yapımında ayrıca 1 cm3 şeklinde kesilerek yapılan kabak pilavında kullanılır.

4.MEYVE

Armut: 20'nin üzerinde çeşidi vardır, yaz ve kış meyvesidir.

Elma: 20'nin üzerinde çeşidi vardır, yaz ve kış meyvesidir.

Üzüm : Asma üzümü yetiştirilir, İslamiyet’ten önce Dünyanın en iyi şarabının Kolhetya (bu bölgenin eski adı ) şarabı ve onun kokulu üzümü olduğu bilinir. Siyah-Kırmızı (Bordo) ve Beyaz olmak üzere 3 çeşidide yetişmektedir. Bağ üzümü ve ziraat üzümüde yetiştirilmektedir.

Erik: 30'dan fazla çeşidi vardır.

İncir: 15 Ağustos - 15 Kasım tarihleri arasında mevcuttur. Egedeki gibi bir defada hasat edilmez 1 ağaçtan üç aya yakın süre hasat edilir. 5 çeşidi vardır.

Dut: 1960 yıllara kadar Türkiye'nin ipekböcekçiliği açısından önemli yeri idi Arhavi. Şimdilerde sadece meyve için yetiştirilmektedir. Beyaz, siyah ve kırmızının çeşitleri vardır.

Şeftali: Bir çok çeşidi vardır. Tüysüz şeftalisi ile ünlüdür.

Muz: 1950'li yılla da meyve verirken Çay ekiminin yaygınlaşması sonucu aşırı yağmurlar meyvesinin olgunlaşmasını engellemekte ancak serada yetişmektedir.

Karayemiş: Ordu dolaylarında Taflan adı verilen bu meyve 20'den fazla çeşidiyle bir Karadeniz meyvesi olup bolca yetişmektedir.

Zeytin: Sahil kesiminde yetişir. Şimdilerde uğraşan yoktur.

Ihlamur: Çok yaygın bir ağaç olup sıkca mevcuttur.

5 –TATLI

Baklava

Laz böreği

Burma

Gemshineri (Lokma)

Kabak Lapası

Sütlaç

Silehta

Hoşmerli

Papa ( Üzüm, Hurma,Armut, Elma, şırasının unla nışastayla karıştırılarak elde edilen jole)

 


Bu site 1024x768 çözünürlük ve üzeri,32 bit görüntü kalitesi ile 
IE8 ve Mozilla Firefox Ve google chromeI2 Ve Ontine IO1  tarayıcıları için optimize edilmiştir.
SİTEMİZDE www.arhavisitesi.com ADRESİNDEN ALINTILAR MEVCUTTUR...

Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol